Nieuwsbrief Lumbricus


Editie november 2020

Hoe zorgen we voor voldoende water van goede kwaliteit voor de landbouw, natuur en recreatie? Hoe voorkomen we overlast en verminderen we verdroging?

Over Lumbricus

Worm kruipt over de aarde

Dit zijn moeilijke vraagstukken voor waterbeheerders en grondgebruikers. Niet alleen omdat er vaak uiteenlopende waterbehoeften zijn maar ook omdat het klimaat verandert. In het programma Lumbricus werkt een groot aantal partijen samen aan haalbare, betaalbare en uitvoerbare oplossingen. Het doel: hoger gelegen zandgronden zo inrichten, dat de omstandigheden voor landbouw, natuur en recreatie zo goed mogelijk  zijn. Lees meer op www.programmalumbricus.nl.

Resultaten vanuit het perspectief van verandering

Deze nieuwsbrief staat in het teken van anticiperen, van omgaan met veranderende omstandigheden. De afgelopen maanden weten we wat aanpassen is, veel van onze lezers zullen deze nieuwsbrief vanuit een thuiswerkplek onder ogen krijgen. Veranderingen zijn er ook buiten. Omgaan met veranderende weersomstandigheden als lange periode van droogte of intensieve buien. Het programma Lumbricus onderzoekt hoe we om kunnen gaan met deze veranderingen. Ons programma loopt op zijn einde. De resultaten van 4 jaar onderzoek komen beschikbaar. In deze nieuwsbrief vertellen we je weer over deze resultaten. Dat doen we vanuit het perspectief van verandering, want we weten dat de inzichten van nu anders zijn dan die waarmee we de vragen formuleerden toen we startten met het programma. Hoe zijn we omgegaan met deze veranderende vragen en inzichten? We leggen het voor aan deelnemers en stakeholders van het ons programma zowel vanuit het onderzoeksveld, het waterschap en de betrokken agrariër.

In deze nieuwsbrief kijken we met Bas Worm en Erik van Slobbe terug op 4 jaar onderzoek en hoe de deelresultaten van het onderzoek gebruikt worden in de werkwijze van de ontwikkelpaden. Met onderzoeker Kris Lulofs kijken we naar de governance aspecten van aanpassen op een veranderend klimaat voor de landbouw en gebiedsinrichting. Martin Mulder en Chris Rens bespreken de toepassing van de waterwijzer Landbouw. Tenslotte kondigen we ons eindsymposium aan met een start op 3 maart en een aantal terugkerende data in maart. We ontwikkelden een hybride vorm waarbij alles digitaal bij te wonen is op. Noteer de datum alvast in de agenda en geef je op! Veel leesplezier, en graag tot een volgende!

Sander Bakkenist, programmacoördinator Lumbricus

Terugkijken en vooruitblikken: Lumbricus gaat, KLIMAP komt

Artikel 1 terugblikken en vooruitblikken

Het kennisprogramma Lumbricus wordt in maart 2021 officieel afgesloten. Vier jaar onderzoek hebben de nodige puzzelstukjes opgeleverd voor een klimaatrobuuste inrichting van de hogere zandgronden, zegt Bas Worm, de initiatiefnemer van het programma: “Maar we hebben de hele puzzel nog niet kunnen leggen.” Want het programma leverde behalve antwoorden, ook weer nieuwe vragen op. Die worden deels opgepakt binnen het programma KLIMAP, dat deze zomer officieel van start ging.

Klimaatrobuuste hogere zandgronden: Niet alleen het wat (moeten we doen), maar ook kijken naar het hoe…

artikel 2 schop in de grond

Binnen Lumbricus is niet alleen aandacht besteed aan de vraag welke bodem- en watermaatregelen je kunt nemen om te zorgen voor klimaatrobuuste hogere zandgronden. Ook is nagedacht over de vraag hoe je die maatregelen met alle betrokken partijen kunt realiseren. Dat gebeurde binnen het thema ‘Goede Governance’. Thematrekker Kris Lulofs vertelt wat dat, met name voor de landbouw, heeft opgeleverd. Lulofs is verbonden aan de UT Twente en werkt als onderzoeker op het snijvlak van governance en duurzaamheid.

Waterwijzer Landbouw: regionaal maatwerk mogelijk

Water op land

Bij het nemen van bodem- en watermaatregelen om de hogere zandgronden klimaatrobuuster te maken, is het goed vooraf te weten wat de effecten ervan zijn op de functies van de bodem. Wat voor effect hebben maatregelen bijvoorbeeld voor de gewasopbrengsten van boeren in een gebied? Hiervoor is binnen Lumbricus de ‘Waterwijzer Landbouw’ (door)ontwikkeld en toegepast. Met goede resultaten.

Save the date! Digitaal eindsymposium Lumbricus: 3 maart 2021

agenda save the date

Je wilt concreet werk maken van klimaatrobuust bodem- en waterbeheer. Waar begin je dan? Welke combinaties van maatregelen kun je nemen? Hoe hangen die maatregelen met elkaar samen? Hoe kun je bepalen wat het effect is van je maatregelen op landbouwopbrengsten en natuurwaarden? En hoe zorg je voor effectieve samenwerking met de inwoners en grondgebruikers?

Met het programma Lumbricus werken we aan antwoorden op deze vragen. In de afgelopen drie jaar hebben we veel ervaring en kennis opgedaan. Deze komen samen in verschillende publicaties en natuurlijk tijdens het digitale eindsymposium op woensdag 3 maart 2021. Je bent van harte welkom om op deze dag kennis te nemen van de resultaten van Lumbricus. Bovendien bieden we je graag praktische handvatten om ze zelf toe te passen.

Reserveer daarom alvast woensdag 3 maart 2021 in je agenda. De officiële uitnodiging volgt. Alvast aanmelden? Dat kan via m.schepers@vechtstromen.nl.