Binnen de Lumbricus-pijler Bewuste Bodem worden efficiënte en innovatieve middelen ingezet voor beter watermanagement op het perceel, die leiden tot meer én beter water vasthouden in het watersysteem en tot een betere watervoorziening van het gewas.
Veldproeven aangelegd en gemonitord
Om kennis over de werking van hydrologische perceelmaatregelen op te doen, worden er in de proeftuinen veldproeven aangelegd en gemonitord. Het gaat hier onder andere om het toepassen van innovatieve systemen voor wateraanvoer en –afvoer: de slimme stuw SAWAX en KlimaatAdaptieve Drainage (KAD) inclusief sub-irrigatie /’omgekeerde drainage’. Ook wordt gebruik gemaakt van online meetgegevens van de vochtvoorziening in percelen en de weersverwachting om het KAD-systeem automatisch aan te sturen. Zo wordt water tijdig vastgehouden waar mogelijk en aangevuld waar nodig. Als wateroverlast dreigt, kan tijdig ruimte worden gemaakt door water af te voeren. De metingen zijn in de meeste gevallen online en continu beschikbaar.
Implementatie vergt draagvlak
Slim waterbeheer bij een klimaat dat verandert, waarbij weersomstandigheden grilliger worden, kent een aantal facetten of hoofdlijnen: vasthouden-bergen-afvoeren en sparen-accepteren/adapteren (aanpassen aan ontwikkelingen)-aanvoeren. Implementatie hiervan vergt draagvlak, een goede governance en een doelmatig ingericht watersysteem. Op perceelsniveau hebben deze facetten consequenties. Er ontstaat bijvoorbeeld in droge tijden meer of minder waterbehoefte voor de teelt van gewassen, die in meer of mindere mate lokaal kan worden opgelost met bodemwaterbeheer. Daarnaast is er o.a. sprake van ontwatering en afvoer van water onder natte omstandigheden, met zo min mogelijk nadelige effecten voor andere functies in een stroomgebied of voor benedenstroomse gebruikers.
Uitgekiend perceelsmanagement
Weersomstandigheden binnen Nederland leiden in toenemende mate tot behoefte aan uitgekiend perceelsmanagement, waarbij lokale beheermaatregelen belangrijk zijn om het bodemwater goed te beheren in ruimte en tijd. Deze richten zich zowel op aspecten van waterkwantiteit als op –kwaliteit en zowel op grondwater als oppervlaktewater. Waar zijn win-win situaties voor verschillende belanghebbenden (agrariërs, waterschappen, drinkwaterbedrijven, natuurbeheer) te realiseren door scherpere sturing in het waterbeheer? We zetten innovatieve middelen in voor beter watermanagement op het perceel, die leiden tot én meer en beter water vasthouden in het watersysteem en tot een betere watervoorziening van het gewas.